Döküm teknolojisi uzun yıllardır kullanılan eski teknolojilerden biridir. Günümüz üretim sistemlerinde çok çeşitli döküm sistemleri bulunmaktadır. döküm yöntemi genel olarak iki yönteme ayrılmaktadır. Bunlar ; Geçici kalıba Döküm ve kalıcı kalıba döküm yöntemleridir. Firmamız geçici kalıba döküm yöntemi ile kuma döküm kullanmaktadır. Bu yöntem ile erimiş metalin veya alaşımın, bir kalıp ile şekillendirilmiş olan kum kalıba dökülmesi ile ürün üretmektedir.
Pik ve Sfero Döküm İşleme
Kum kalıba döküm metodu ile dünya genelinde en çok döküm yapılan malzemeler pik döküm (lamel grafitli dökme demir) ve sfero döküm (küresel grafitli dökme demir) malzemeleridir. Pik döküm malzemeler inşaat, makine imalat , demir çelik sektörlerinde, sfero dökümler ise çoğunlukla otomotiv, makine imalat gibi tokluk istenen durumlarda kullanılır. Genel özellik olarak ele aldığımızda pik dökümler daha kırılgan ve esnemeye karşı daha zayıflardır. Fakat üretim kolaylığı olarak sfero dökümden daha az alaşım ve aşılama olmadan üretilebilir ve sfero dökümlerden genellikle daha ucuz olurlar. Sfero döküm malzemeler, yüksek tokluk , çekme mukavemetinin yüksek oluşu, esneme özelliği sayesinde daha geniş bir kullanım alanı sunmaktadır. Çentik etkisi daha düşüktür. Pik dökümden %5-%20 arasında daha pahalıdır. Stres altında çok iyi performans verdiğinden Otomotiv sektöründe yaygın olarak kullanılmasına sebep olmuştur.
Firmamızda üretilen ürünlerin %90 ‘ını sfero döküm malzemelerden oluşmaktadır. Sfero dökümlerin ve pik dökümlerin talaşlı imalatını uzun yıllardır yapmakta olup pik döküm işleme ve sfero döküm ‘de üstün tecrübeleri bulunmaktadır.
Döküm Parça İşleme
Döküm parça işlemede en kritik noktalardan birisi en uygun fikstür dizaynı oluşturmak, uygun takım seçimi ve ölçü hassasiyetlerinde yeterliliklerin sağlanmasıdır.
Döküm parça işleme proseslerinde takım seçimlerinde kesme hızı Vc (metre/dk) çok iyi tayin edilmesi gereken parametrelerdendir. Bu parametreler seçilen kesici takım uçların fabrika verilerinde bulunabilir. Döküm parça işleme ‘de karbür kesici takımlar kullanılıyorsa Vc kesme hızı 150 metre/dk ortalama değer alınabilir. proseslere göre bu değer düşürülmesi ve yükseltilmesi gerekebilir. Delik delme operasyonlarında ise bu değer çok daha farklı olmak zorundadır.
Bir ürünün döküm’e çevrilmesindeki amaç ağırlık azaltılması, seri üretime adaptasyon, ölçü yeterliliği, değişkenlikleri azaltma, fiyat avantajı sağlama göz önüne alınmaktadır. Bunları sağlayabildiği için döküm malzemelere dönen ürünler genel olarak ağırlıkları azaltılmış, et payları azaltılmış malzemeler olmaktadır. Bu durum döküm parça işleme ’de fikstürlemeyi çok önemli hale getirmektedir. Dizayn edilen fikstürün işlenecek parçayı esnetmemesi, işleme bölgesinde tırlama , vibrasyon oluşturmayı engellemesi, kesim esnasında oluşan yükleri kaldırabiliyor olması gereklidir. özellikle sfero döküm , küresel grafit yapısı özelliği sebebiyle sıkma esnasında esneme özelliği bulunabilir. Esneme durumunda parça tekrar sıkması çözüldüğünde eski haline gelebilir. Eğer fikstürde sıkma sonrası esnemiş bir ürünün talaşlı imalatı yapılırsa bu imalatta çıkan ölçüler fikstürden söküldükten sonra bozulacaktır. Hassas ölçülerde genel olarak yaşanan ölçü yakalayamama, üretim yeterliliği sağlayamama durumu ortaya çıkar, bu durumda parçaların maalesef hurda edilmesine sebep verir.
Fikstürleme de manuel sıkma, pnömatik ve hidrolik sıkmalar kullanılabilir. Döküm malzemeli ürünlerde talaşlı imalat kuvvetleri alüminyum, ahşap, plastik gibi ürünlere nazaran daha yüksek olması sebebiyle pnömatik sıkmalar yerine çoğunlukla manuel ve hidrolik sıkmalı fikstürler kullanılmaktadır. Manuel sıkmalı fikstürlerde kullanıcı bu konuda tecrübeli ve sıkması gereken torkları kontrol ederek sıkmalıdır. Bu tür fikstürlerin üretimi kolaydır düşk ve orta seri adetlerde bu fikstürler kullanılabilir. Hidrolik sıkmalı fikstürlerde kullanıcıdan bağımsız şekilde her zaman ayarlanan basınçta ve belirlenmiş noktalardan sıkmaktadır. Bu tür fikstürlerin üretimi zor ve pahalı olup , orta ve yüksek seri ürün üretiminde kullanılmaktadır.
Dirikanlar otomotiv bünyesinde uzun yıllardır fikstür üretimi(hidrolik, pnömatik, manuel) ve takım üretimi yapmakta olup bu konuda yüksek tecrübesi bulunmaktadır. müşterilerinin ihtiyacı olduğu ürüne en optimum (fayda ve maliyet) çözümü sunmaktadır.